Tek bilgi kaynağının deney ve gözlem olduğunu kabul eden yaklaşım ampirizm veya deneycilik olarak adlandırılır. Ampiristlere göre, doğru bilgiye ancak duyular yoluyla, deneyim yoluyla ulaşılabilir.
Ampirizmin temel ilkeleri:
- Bilginin kaynağı deneyimdir.
- Duyularımız bize doğru bilgi verebilir.
- Akıl, deneyimden elde edilen bilgileri işlememize ve anlamlandırmamıza yardımcı olur.
- Doğru bilgiye ulaşmak için gözlem ve deney yapmak önemlidir.
Ampirizmin bazı önemli savunucuları:
- John Locke: Zihin boş bir levhadır (tabula rasa) savını savunmuştur.
- David Hume: Tüm bilginin kaynağının duyusal deneyim olduğunu ve tümevarımsal mantık olmadığını savunmuştur.
- John Stuart Mill: Faydacılık akımının kurucusu ve ampirizmin önemli savunucularından biridir.
Ampirizmin bazı önemli örnekleri:
- Bilimsel yöntem: Gözlem ve deney, bilimsel yöntemin temelini oluşturur.
- Tıp bilimi: Tıp bilimi, deney ve gözleme dayalı bir bilim dalıdır.
- Psikoloji: Psikoloji bilimi, deney ve gözlem yoluyla insan davranışlarını inceler.
Ampirizmin bazı eleştirileri:
Duyularımız her zaman doğru bilgi vermeyebilir.
Deney ve gözlem her zaman mümkün olmayabilir.
Akıl, deneyimden elde edilen bilgileri işlememize ve anlamlandırmamıza yardımcı olur.
Doğru bilgiye ulaşmak için sadece deney ve gözlem yeterli olmayabilir.
Tek bilgi kaynağının deney ve gözlem olduğunu kabul eden yaklaşım ampirizm (deneycilik) olarak bilinir. Bu yaklaşımda, duyular aracılığıyla elde edilen deneyim ve gözlemler bilginin tek güvenilir kaynağı olarak kabul edilir.