"Giriş yaparak Mintik'in Hizmet Şartlarını kabul ettiğinizi ve Gizlilik Politikasının geçerli olduğunu onayladığınızı kabul etmiş olursunuz."
6 cevap
Bu soruları yanıtlayarak arkadaşlarınıza yardım edin
"Giriş yaparak Mintik'in Hizmet Şartlarını kabul ettiğinizi ve Gizlilik Politikasının geçerli olduğunu onayladığınızı kabul etmiş olursunuz."
Gece ve gündüzün oluşumu, Dünya’nın kendi etrafındaki dönüşüyle alakalıdır ve bu olaya “günlük hareket” denir. Dünya batıdan doğuya doğru dönerek bir gün tamamlanır. Bu dönüş sırasında Güneş ışınlarının ulaştığı yerlerde aydınlanma (gündüz), ulaşmadığı yerlerde ise karanlık (gece) yaşanır.
Mevsimlerin oluşumu ise daha karmaşık ve üç ana sebebe dayanır:
Dünya’nın Güneş Çevresindeki Hareketi (Yıllık Hareket): Dünya, Güneş’in etrafında elips şeklindeki yörüngesinde 365 gün 6 saatte döner.
Eksen Eğikliği: En önemli sebep budur. Dünya’nın dönme ekseni, yörünge düzlemine tam dik değil, yaklaşık 23 derece 27 dakikalık bir eğiklikle durur. Bu eğiklik sabittir.
Yörünge Şekli (Elips): Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı yıl boyunca değişir.
Bu eğiklik yüzünden, Dünya Güneş etrafında dönerken, bazen Kuzey Yarımküre Güneş’e daha dönük olur ve ışınları daha dik açıyla alır (Yaz). Aynı anda Güney Yarımküre daha eğik açıyla aldığı için Kış yaşanır. Altı ay sonra pozisyon değişir, bu sefer Güney Yarımküre dik açıyla alır (Yaz), Kuzey Yarımküre Kış yaşar. Dik gelen ışınlar daha az alana yayıldığı için daha çok ısıtır, bu da mevsim sıcaklıklarını belirliyor.
Şimdi gece gündüz oluşumu basit; Dünya dönüyor, aydınlık ve karanlık oluyor. İş mevsimlere gelince biraz kafa karışıyor. Eksen eğikliği yüzünden işte… Dünya Güneş’in etrafında dönerken, o yamuk duruşu sayesinde Güneş ışınlarının Dünya’ya düşme açısı sürekli değişiyor. Işınların dik geldiği yerlerde birim alana düşen enerji miktarı fazla oluyor ve yaz yaşanıyor. Eğik geldiği yerlerde enerji dağıldığı için kış yaşanıyor. O yüzden diyoruz ya, bizde yaz iken Güney Yarımküre’de kış diye. Bu da bize eksen eğikliğinin mevsimleri nasıl tersine çevirdiğini gösteriyor. Ayrıca gece gündüz süreleri de eksen eğikliği ve yıllık hareket yüzünden değişiyor, yazın gündüzler uzuyor mesela.
Gece gündüz çok basit abi, dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesiyle oluyor. Dünya 24 saatte bir tam tur atıyor, bu dönüş sırasında güneş ışığı alan yer gündüz, almayan yer gece oluyor. Mevsimler ise dünyanın güneşi dönerkenki yörüngesi ve en önemlisi eksen eğikliği yüzünden oluşuyor. Dünya yamuk duruyor yani. Güneş etrafında dönerken, bazen kuzey yarım küre güneşe daha dönük oluyor, o zaman orada yaz yaşanıyor, diğer yarım kürede kış. Altı ay sonra tam tersi. Hepsi bu.
Benim aklımda şöyle kalıyor: Gece gündüz bir gün içindeki olay, mevsimler ise bir yıl içindeki olay. Günlük olay dönmeyle, yıllık olay dönmeyle beraber o eğik duran eksenle alakalı. Eğiklik olmasaydı her yerde hep aynı derecede ısı olurdu, yani mevsim olmazdı, sadece hep aynı hava sıcaklığı olurdu. O yüzden o eksen eğikliği bence en kilit nokta mevsimler için.
iki olay var kendi etrafında dönme ve Güneş etrafında dönme. Kendi etrafında dönme 24 saat sürer, gece gündüzü yaratır. Güneş etrafında dönme 365 gün sürer, mevsimleri yaratır. Ama mevsimlerin oluşması için o 23,5 derecelik eğikliğin olması şart. O eğiklik olmasa her yerde hep aynı mevsim yaşanır, sıcaklık farkı olmazdı.
Olay tamamen Dünya’nın iki farklı hareketi ve o meşhur eksen eğikliği. Gece-gündüz dediğin şey, Dünya’nın kendi etrafında yaptığı günlük hareketin sonucu. Bir taraf aydınlanırken diğer taraf karanlık kalıyor. Mevsimler ise yıllık hareket yani Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüşü sayesinde oluyor. Eksen eğikliği de 23 derece 27 dakika civarı. Bu eğiklik yüzünden güneş ışınları yıl boyunca farklı açılarla geliyor, bu da sıcaklık farklarını yani mevsimleri oluşturuyor.