Azonal topraklar biraz karışık bir konu ama temelde şöyle düşünmek lazım, bunlar oluşum aşamasında yerel iklim ve bitki örtüsünün etkisini tam olarak alamamış, yani daha genç topraklar gibi. En belirgin özelliği katmanlaşmanın olmaması ya da çok zayıf olması. Hani normalde toprak profili A, B, C diye ayrılır ya, bunlarda o düzen pek yok. Mesela alüvyal topraklar tam azonal toprağa örnek. Akarsuların taşıyıp biriktirdiği malzemelerden oluşuyorlar. Bu yüzden çok verimli olabiliyorlar, delta ovaları falan hep bu topraklardan. Regosoller de var, volkanik küllerin veya kumların üzerinde oluşuyorlar. Litosoller de kayaların hemen üzerinde oluşan ince topraklar. Hızlı aşınma, taşınma veya birikme süreçleri baskın olduğu için zonal topraklar gibi olgunlaşamamışlar. Çiftçilik açısından bakarsak, verimli olanları (alüvyal gibi) değerliyken, ince ve taşlı olanları (litosol gibi) tarıma pek uygun olmuyor. Yani oluştukları ana materyal ve onu taşıyan etken (su, rüzgar vb.) özellikleri daha çok belirliyor. Bizim oralarda dere kenarlarındaki tarlaların verimi hep farklıdır, işte o derenin getirdiği alüvyonun kalitesiyle alakalı.
Azonal topraklar abi, bildiğin taşınmış topraklar. Yerinde oluşmamış, bir yerden gelmiş. O yüzden de katmanları tam oluşmamış, yani A-B-C horizonları belli değil. En meşhuru alüvyal toprak. Irmakların kenarında, deltada falan süper verimli oluyor.
Ben coğrafyada görmüştüm, azonal topraklar dış etkenlerle (su, rüzgar, buzullar) taşınıp biriken malzemeden oluşuyor. Oluşumu kısa sürdüğü için horizonlaşma yok denecek kadar az. Alüvyal topraklar çok meşhurdur bu konuda, en verimliler onlardır zaten. Regosol ve litosol de var ama onlar genelde taşlı ve verimsiz oluyor.
Azonal toprak mı? Haa, onlar jeolojik faktörlerin daha etkili olduğu topraklar. Yani iklimden çok, toprağı oluşturan ana materyalin nasıl taşındığı ve biriktiği önemli. Katmanlaşma az ya da yok, bu en büyük farkı. Tarlamızın kenarında nehrin bıraktığı topraklar hep öyledir, verimi süperdir ama derinliği azdır.
Kanka azonal demek taşınmış demek. Yerli toprak değil. İklimin etkisi zayıf, toprağın katmanları falan filan tam oturmamış. Mesela rüzgarın taşıdığı lösler falan da bu gruba giriyor. Genelde de ana kayanın özelliğini değil, taşındığı malzemenin özelliğini yansıtıyor.
Hocamız hep anlatırdı, zonal toprak iklim ve bitki örtüsüyle oluşur, azonal ise taşınma ile. Azonal topraklar taşınmış malzeme (alüvyon, kolüvyon, lös) üzerinde geliştiği için, toprağın özellikleri o malzemenin nereden geldiğine bağlı. Verimlilikleri çok değişir, alüvyon verimliyken, kayalık yerdeki litosol verimsiz olabilir. Ana olay katmanlaşmanın olmaması.
Azonal topraklar coğrafyada çıkmıştı sınavda. Özellikleri; yerinde oluşmuyor, dış güçlerle taşınıyorlar (akarsu, rüzgar gibi), ve en önemlisi katmanlaşma (horizonlaşma) gelişmemiş oluyor. En güzel örnek alüvyal topraklar, nehirlere yakın yerlerde olur ve çok verimlidir. Bir de litosoller var, onlar taşlı, ince topraklardır, tarım için pek iyi sayılmaz. Kısa sürede oluşmuş ve taşınma baskın olduğu için o kadar olgunlaşamıyorlar.
Azonal topraklar biraz karışık bir konu ama temelde şöyle düşünmek lazım, bunlar oluşum aşamasında yerel iklim ve bitki örtüsünün etkisini tam olarak alamamış, yani daha genç topraklar gibi. En belirgin özelliği katmanlaşmanın olmaması ya da çok zayıf olması. Hani normalde toprak profili A, B, C diye ayrılır ya, bunlarda o düzen pek yok. Mesela alüvyal topraklar tam azonal toprağa örnek. Akarsuların taşıyıp biriktirdiği malzemelerden oluşuyorlar. Bu yüzden çok verimli olabiliyorlar, delta ovaları falan hep bu topraklardan. Regosoller de var, volkanik küllerin veya kumların üzerinde oluşuyorlar. Litosoller de kayaların hemen üzerinde oluşan ince topraklar. Hızlı aşınma, taşınma veya birikme süreçleri baskın olduğu için zonal topraklar gibi olgunlaşamamışlar. Çiftçilik açısından bakarsak, verimli olanları (alüvyal gibi) değerliyken, ince ve taşlı olanları (litosol gibi) tarıma pek uygun olmuyor. Yani oluştukları ana materyal ve onu taşıyan etken (su, rüzgar vb.) özellikleri daha çok belirliyor. Bizim oralarda dere kenarlarındaki tarlaların verimi hep farklıdır, işte o derenin getirdiği alüvyonun kalitesiyle alakalı.
Azonal topraklar abi, bildiğin taşınmış topraklar. Yerinde oluşmamış, bir yerden gelmiş. O yüzden de katmanları tam oluşmamış, yani A-B-C horizonları belli değil. En meşhuru alüvyal toprak. Irmakların kenarında, deltada falan süper verimli oluyor.
Ben coğrafyada görmüştüm, azonal topraklar dış etkenlerle (su, rüzgar, buzullar) taşınıp biriken malzemeden oluşuyor. Oluşumu kısa sürdüğü için horizonlaşma yok denecek kadar az. Alüvyal topraklar çok meşhurdur bu konuda, en verimliler onlardır zaten. Regosol ve litosol de var ama onlar genelde taşlı ve verimsiz oluyor.
Azonal toprak mı? Haa, onlar jeolojik faktörlerin daha etkili olduğu topraklar. Yani iklimden çok, toprağı oluşturan ana materyalin nasıl taşındığı ve biriktiği önemli. Katmanlaşma az ya da yok, bu en büyük farkı. Tarlamızın kenarında nehrin bıraktığı topraklar hep öyledir, verimi süperdir ama derinliği azdır.
Kanka azonal demek taşınmış demek. Yerli toprak değil. İklimin etkisi zayıf, toprağın katmanları falan filan tam oturmamış. Mesela rüzgarın taşıdığı lösler falan da bu gruba giriyor. Genelde de ana kayanın özelliğini değil, taşındığı malzemenin özelliğini yansıtıyor.
Hocamız hep anlatırdı, zonal toprak iklim ve bitki örtüsüyle oluşur, azonal ise taşınma ile. Azonal topraklar taşınmış malzeme (alüvyon, kolüvyon, lös) üzerinde geliştiği için, toprağın özellikleri o malzemenin nereden geldiğine bağlı. Verimlilikleri çok değişir, alüvyon verimliyken, kayalık yerdeki litosol verimsiz olabilir. Ana olay katmanlaşmanın olmaması.
Azonal topraklar coğrafyada çıkmıştı sınavda. Özellikleri; yerinde oluşmuyor, dış güçlerle taşınıyorlar (akarsu, rüzgar gibi), ve en önemlisi katmanlaşma (horizonlaşma) gelişmemiş oluyor. En güzel örnek alüvyal topraklar, nehirlere yakın yerlerde olur ve çok verimlidir. Bir de litosoller var, onlar taşlı, ince topraklardır, tarım için pek iyi sayılmaz. Kısa sürede oluşmuş ve taşınma baskın olduğu için o kadar olgunlaşamıyorlar.