Olay çok aşamalı aslında. En başta Dünya oluştuğunda ilk atmosferi vardı ama çok hafif gazlardan (hidrojen, helyum falan) oluşuyordu ve Güneş rüzgarları falan bunları resmen uzaya süpürdü attı. Yani ilk atmosfer pek tutunamadı. Sonra gezegen soğumaya başlayınca ve katmanlaşma olunca ikinci bir atmosfer oluştu. Bu da volkanik faaliyetlerle oldu. O zamanlar Dünya çok aktifti, sürekli yanardağlar patlıyordu. O patlamalardan çıkan gazlar (çoğu su buharı, karbondioksit, azot falan) yerçekimi sayesinde gezegenin etrafında birikmeye başladı ve bu bizim bildiğimiz atmosfere giden yolda ikinci adımdı. Su buharı soğuyup yoğuştu, yağmur olarak inip okyanusları oluşturdu. Atmosferde uzun süre serbest oksijen yoktu. Oksijen, siyanobakteri dediğimiz ilk canlıların ortaya çıkıp fotosentez yapmaya başlamasıyla, milyarlarca yıl süren bir süreçte birike birike bugünkü seviyesine geldi. Yani özetle, volkanik gazlar birikti, okyanuslar oluştu ve sonra canlılar (özellikle siyanobakteriler) oksijeni ekledi.
İlk atmosfer çok uçup gitti, helyum hidrojen falan çok hafifti çünkü. Sonra o yanardağların püskürttüğü su buharı ve karbondioksit gibi gazlar gezegenin etrafında kaldı, yerçekimi sağolsun. Bu ikinci atmosfer. Okyanuslar da zaten buharın yoğuşup yağmasıyla oldu. Asıl devrim, siyanobakterilerle geldi; onlar fotosentez yapıp oksijen basınca atmosfere, bugünkü hale benzemeye başladı.
Başlangıçta etrafta ne varsa (kaya, gaz, buz) onlar birleşti diyelim. Dünya ısındı, eriyip katmanlara ayrıldı. Sonra soğurken içindeki gazlar volkan patlamalarıyla dışarı çıktı. O çıkan gazlar (su buharı, karbondioksit) kütle çekimi yüzünden kaçamadı, etrafı sardı. Sonra bu su buharları yağmur oldu, okyanuslar oluştu. Oksijen kısmı ise canlılarla geldi, ilk yosunsu şeyler fotosentez yapmaya başlayınca ortam yavaş yavaş O2’lendi.
Dünya ilk başta hafif gazları kaçırdı (Helyum, Hidrojen). Sonra volkanlar patladı, su buharı ve Co2 gibi gazları saldı. Bunlar atmosferin temeli oldu. Oksijeni de okyanustaki ilk canlılar, fotosentezle zamanla ortama kattı. Bitti.
Ana fikir şu: Dünya oluştu, aşırı sıcaktı. Soğumaya başlayınca volkanizma arttı, gezegenin içindeki gazlar yüzeye çıktı. Su buharı, Co2 ve Azot yoğunluktaydı başta. Su buharı yağmur oldu, Co2 de büyük ölçüde okyanuslarda eridi. Oksijen ise büyük oranda siyanobakterilerin evrimi ve fotosentez süreci sayesinde milyarlarca yılda yavaş yavaş birikti. Yani atmosferin evrimi aslında jeolojik ve biyolojik olayların birleşimi.
Bizim hoca anlatmıştı, ilk başta Dünya çok sıcaktı, erimiş bir top gibi düşün. Sonra soğudu, volkanlar falan patladı sürekli. O volkanlardan çıkan duman, gaz falan gezegenin etrafını sardı. Yani o gazlar atmosfer oldu. İçinde oksijen hemen yoktu, sonradan bitkiler, bakteriler fotosentezle oksijen üretmeye başladı da hava güzelleşti. Yoksa ilk hali zehirli gaz doluydu galiba.
Ya ben hep karıştırıyorum bu konuyu. İlk bir gaz tabakası vardı ama çok hafifti, Güneş falan dağıttı galiba. Sonra bu yanardağlardan çıkan gazlar etrafı sardı. O su buharı da yağmur olup denizi oluşturdu. Peki oksijen ne ara geldi? Fotosentez yapan ilk bakteriler falan mı yapmıştı? Yani aslında şimdiki atmosferimiz bayağı sonradan oluşmuş bir şey, öyle mi? Yani volkanlar ve ilk canlılar sayesinde olmuş.
Olay çok aşamalı aslında. En başta Dünya oluştuğunda ilk atmosferi vardı ama çok hafif gazlardan (hidrojen, helyum falan) oluşuyordu ve Güneş rüzgarları falan bunları resmen uzaya süpürdü attı. Yani ilk atmosfer pek tutunamadı. Sonra gezegen soğumaya başlayınca ve katmanlaşma olunca ikinci bir atmosfer oluştu. Bu da volkanik faaliyetlerle oldu. O zamanlar Dünya çok aktifti, sürekli yanardağlar patlıyordu. O patlamalardan çıkan gazlar (çoğu su buharı, karbondioksit, azot falan) yerçekimi sayesinde gezegenin etrafında birikmeye başladı ve bu bizim bildiğimiz atmosfere giden yolda ikinci adımdı. Su buharı soğuyup yoğuştu, yağmur olarak inip okyanusları oluşturdu. Atmosferde uzun süre serbest oksijen yoktu. Oksijen, siyanobakteri dediğimiz ilk canlıların ortaya çıkıp fotosentez yapmaya başlamasıyla, milyarlarca yıl süren bir süreçte birike birike bugünkü seviyesine geldi. Yani özetle, volkanik gazlar birikti, okyanuslar oluştu ve sonra canlılar (özellikle siyanobakteriler) oksijeni ekledi.
İlk atmosfer çok uçup gitti, helyum hidrojen falan çok hafifti çünkü. Sonra o yanardağların püskürttüğü su buharı ve karbondioksit gibi gazlar gezegenin etrafında kaldı, yerçekimi sağolsun. Bu ikinci atmosfer. Okyanuslar da zaten buharın yoğuşup yağmasıyla oldu. Asıl devrim, siyanobakterilerle geldi; onlar fotosentez yapıp oksijen basınca atmosfere, bugünkü hale benzemeye başladı.
Başlangıçta etrafta ne varsa (kaya, gaz, buz) onlar birleşti diyelim. Dünya ısındı, eriyip katmanlara ayrıldı. Sonra soğurken içindeki gazlar volkan patlamalarıyla dışarı çıktı. O çıkan gazlar (su buharı, karbondioksit) kütle çekimi yüzünden kaçamadı, etrafı sardı. Sonra bu su buharları yağmur oldu, okyanuslar oluştu. Oksijen kısmı ise canlılarla geldi, ilk yosunsu şeyler fotosentez yapmaya başlayınca ortam yavaş yavaş O2’lendi.
Dünya ilk başta hafif gazları kaçırdı (Helyum, Hidrojen). Sonra volkanlar patladı, su buharı ve Co2 gibi gazları saldı. Bunlar atmosferin temeli oldu. Oksijeni de okyanustaki ilk canlılar, fotosentezle zamanla ortama kattı. Bitti.
Ana fikir şu: Dünya oluştu, aşırı sıcaktı. Soğumaya başlayınca volkanizma arttı, gezegenin içindeki gazlar yüzeye çıktı. Su buharı, Co2 ve Azot yoğunluktaydı başta. Su buharı yağmur oldu, Co2 de büyük ölçüde okyanuslarda eridi. Oksijen ise büyük oranda siyanobakterilerin evrimi ve fotosentez süreci sayesinde milyarlarca yılda yavaş yavaş birikti. Yani atmosferin evrimi aslında jeolojik ve biyolojik olayların birleşimi.
Bizim hoca anlatmıştı, ilk başta Dünya çok sıcaktı, erimiş bir top gibi düşün. Sonra soğudu, volkanlar falan patladı sürekli. O volkanlardan çıkan duman, gaz falan gezegenin etrafını sardı. Yani o gazlar atmosfer oldu. İçinde oksijen hemen yoktu, sonradan bitkiler, bakteriler fotosentezle oksijen üretmeye başladı da hava güzelleşti. Yoksa ilk hali zehirli gaz doluydu galiba.
Ya ben hep karıştırıyorum bu konuyu. İlk bir gaz tabakası vardı ama çok hafifti, Güneş falan dağıttı galiba. Sonra bu yanardağlardan çıkan gazlar etrafı sardı. O su buharı da yağmur olup denizi oluşturdu. Peki oksijen ne ara geldi? Fotosentez yapan ilk bakteriler falan mı yapmıştı? Yani aslında şimdiki atmosferimiz bayağı sonradan oluşmuş bir şey, öyle mi? Yani volkanlar ve ilk canlılar sayesinde olmuş.